UZGUR, İbrahim, “Çin-İsrail İlişkilerinde Üçüncü Tarafların Etkisi”,Ortadoğu Etütleri, 12-1 (2020): 182-205
Öz: Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) Başkanı Xi Jinping’in 2013 yılında Kazakistan’a yaptığı ziyarette duyurduğu Kuşak ve Yol girişimi Çin dış politikasının merkezine oturmuş durumdadır. İsrail ise Kuşak ve Yol girişimi için Mısır’a alternatif oluşturacak şekilde Kızıldeniz’i Akdeniz’e bağlayan merkez ülke konumundadır. Günümüzde bu proje kapsamında Çin’in İsrail’de birçok altyapı inşaatları ve ortak olma ya da satın alma yoluyla sahip olduğu firmalar bulunmaktadır. Bunun yanı sıra son dönemlerde Doğu Akdeniz’de keşfedilen doğal gaz rezervleri ile Çin’in Orta Doğu’daki enerji ithalatını çeşitlendirmesi açısından da İsrail, Çin için ayrı bir öneme sahiptir. Ancak daha da önemlisi, İsrail’in ileri teknolojiye sahip olmasıdır. Çin, ekonomik gelişimini teknoloji ile desteklemenin yanı sıra askeri teknolojisini geliştirmek istemektedir. İsrail açısından ise yükselen güç Çin ile iyi ilişkiler geliştirmek hem ekonomik anlamda hem de politik anlamda İsrail’in Batı’ya olan bağımlılığını azaltması açısından büyük önem arz etmektedir. Bu sebeplerden dolayı, Çin-İsrail ilişkileri geçmişte hiç olmadığı kadar iyi konumdadır. Çinİsrail ilişkilerinin bu durumu, İsrail’in Orta Doğu’da hamisi konumundaki ABD’yi rahatsız etmekte olmalı ki, ABD geçmişte de olduğu gibi günümüzde de Kuşak ve Yol girişimi kapsamında Çin’in İsrail’de yürüttüğü projelere itirazları tekrar iki ülke arasındaki ilişkilerin geleceğinin sorgulanmasına sebep oldu. Bu çalışmada iki ülkenin kuruldukları tarihten itibaren ABD ve Arap ülkelerinin Çin-İsrail ilişkilerindeki olumsuz etkileri tarihsel bir perspektiften ele alınıp incelenecektir.
Çin-İsrail İlişkilerinde 3. tarafların etkisi.pdf